نی با همه ویژگی های خاص خود و با همه زیبایی هایی که در صدای آن نهفته است ، گاهی اوقات با کم توجهی و حتی بی توجهی مواجه می شود . قدیمی ترین و اصیل ترین ساز موسیقی ایرانی ، ساز نی می باشد . نی از نظر صدا دهی و تعداد هارمونیک های صوتی ، غنی ست و صدایی دل نشین دارد . تولید صداهای مطلوب از نظر صدادهی و تن و اجرای فواصل صحیح موسیقی در این ساز بسی مشکل است .

لطيف‌ترين صداى سازهاى ارکستر موسيقى ايرانى بى‌شک متعلق به نى است. نى يا ناى قديمى‌ترين ساز بشر است. انواع و اقسام اين ساز در موسيقى‌هاى مقامى ايران وجود دارد و نوع متداول آن در موسيقى رسمى رديف دستگاهی ، نى هفت بند است. نى از خيزران‌هاى آماده که با تکنيک خاص سوراخ مى‌شوند و مجوف مى‌گردند، تهيه مى‌شود. تکنيک نواختن نى به شيوه امروزى را از استاد نايب اسدالله اصفهانى مى‌دانند. از نى بيشتر در تکنوازى استفاده مى‌شود و از چهل سال گذشته به همت استاد حسن کسايى وارد ارکستر شده است.

چند روز پیش که داشتم محصولات شرکت ماهور را نگاه می کردم ، فکر جالبی به ذهنم رسید . شرکت ماهور در حرکتی جالب اقدام به جمع آوری و گردآوری آثار مختلفی در شاخه بندی های مختلف ، در صد سال اخیر کرده است و آثاری مثل صد سال آواز ، صد سال تار ، صد سال سنتور و ... را برای علاقمندان به آواز و این ساز ها ارایه کرده است . اما در کمال تعجب می بینیم که برای قدیمی ترین و اصیل ترین ساز ما ، یعنی نی چنین اقدامی صورت نگرفته است ، در حالی که به نظر من نی یکی از قوی ترین و مناسب ترین ساز ها برای جواب آواز ایرانی و انتقال حس ردیف ها و دستگاه ها و گوشه های موسیقی ما به شنونده است .

به همین علت من تصمیم گرفتم که به تقلید از شرکت ماهور ، کار آنها را کامل تر کرده و مجموعه ای از قطعات نی نوازی و تکنوازی های نی ، از صد سال گذشته تا به امروز برای دانلود با نام صد سال نی در اختیار علاقمندان به ساز نی قرار دهم .

از نوازندگان نی از صد سال پیش تاکنون می توان : استاد نایب اسدالله اصفهانی ، مهدی نوایی ، حسین یاوری ، حسن کسایی ، عباس کاظمی ، محمد موسوی ، محمد علی کیانی نژاد ، حسن ناهید و جمشید عندلیبی و ... را نام برد . من با توجه به آرشیوی که از نی در اختیار داشتم و با توجه به سلیقه شخصی خودم قطعاتی را برای این مجموعه انتخاب کردم که امیدوارم مورد توجه شما نیز قرار بگیرد :

نکته ای که باید اضافه کنم این است که نفر آخری که در این لیست قرار داده شده ، یعنی آقای علیرضا بس دست ، شاید برای بسیاری از شما ناآشنا باشد ولی من اولین باری که صدای نی را درک و احساس کردم ، قطعه ای بود که آقای بس دست در مایه دشتی ( چوپانی ) در آهنگ رازدل اجرا کرده اند . به همین علت بنده اسم ایشان را در این لیست قرار دادم . همچنین قطعه شماره 11 ( حسین عمومی ) قطعه 2 نوازی نی و تار است که در دستگاه چهارگاه گوشه زنگوله توسط حسین عمومی و استاد علیزاده اجرا شده است .